De stijgende energieprijzen laten zich steeds meer voelen, daarom is iedereen op zoek naar maatregelen om de energiefactuur waar mogelijk toch te doen dalen, zo ook de lokale besturen.
Steden en gemeenten ondernemen al enige tijd actie rond klimaat en energiebesparing, maar de ingrepen zijn vaak tijdsintensief. De impact van hun beleid zal pas op langere termijn te zien zijn. Het is namelijk niet mogelijk om bijvoorbeeld alle eigen gebouwen in één keer klimaatneutraal te maken. Daarom zijn verschillende besturen op zoek gegaan naar maatregelen om op korte termijn energie te kunnen besparen en zo hun energiefactuur enigszins binnen de perken te houden.
Op 4 september jl. kondigde Vlaams minister van Binnenlands Bestuur Bart Somers, via de pers, een inspiratielijst (zie bijlage) met energiebesparende maatregelen voor de lokale besturen aan. Deze lijst, vol met tips en richtlijnen (geen verplichtingen) om energie te besparen, werd opgesteld in samenspraak met de VVSG (Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten).
De werkgroep is met de inspiratielijst aan de slag gegaan, wat resulteert in een voorstel van te nemen maatregelen (zie lijst in bijlage).
De lijst werd eveneens besproken binnen het MAT.
De focus ligt op de korte termijn maatregelen, om snel te kunnen schakelen:
- Straatverlichting uitschakelen van 23 uur tot 5 uur tijdens de week en op zondagnacht, vrijdag- en zaterdagnacht blijft het licht aan.
- Hierbij wordt de spanning van het openbare verlichtingsnet in een afgebakend geografisch gebied uitgeschakeld tijdens een deel van de nacht. Alle openbare verlichting wordt gedoofd, er is geen uitzondering mogelijk voor specifieke locaties of wegen. Dit scenario kan snel geïmplementeerd worden. De afgebakende geografische gebieden, met verschillende groottes, lopen over gemeentegrenzen heen. Deze mogelijkheid is daarom enkel realiseerbaar als alle lokale besturen in het afgebakende gebied unaniem instemmen met het voorstel. Het doel van dit kosteloze urgentiescenario is om snel een forse energiebesparing te realiseren (gemiddeld 37 procent minder op jaarbasis dan verlichting die de hele nacht brandt).
- De klemtoonverlichting van openbare gebouwen en monumenten uitschakelen.
- De temperatuur in de gemeentelijke gebouwen verlagen van 21°C naar 19°C.
- Het voorstel is om dit proefondervindelijk aan te pakken.
- Bedoeling is om, indien het centrale verwarmingssysteem van een gebouw het mogelijk maakt, de algemene temperatuurinstelling met 2 graden te verlagen.
- Werknemers dienen een extra trui aan te trekken.
- Personeelsleden over diensten heen samen plaatsen.
- Dit kan binnen één gebouw, maar even goed over gebouwen heen. Achterliggende gedachte is om niet alle lokalen in een gebouw te moeten verwarmen, maar bv. slechts één lokaal. Voorwaarde: verwarmingsinstallatie moet aparte sturing per lokaal mogelijk maken.
- Personeelsleden sensibiliseren om spaarzaam om te springen met energie en water.
- Bv. Lichten doven bij verlaten lokaal.
- Bv. Zuinig omspringen met ontsteken van verlichting (bv. niet alle verlichting gelijktijdig aansteken, enkel de meest noodzakelijke).
- Bv. Zuinig omspringen met water.
- Bv. Airco uitschakelen indien niet nodig (bv. bib).
- Bv. Radiatoren dichtdraaien in lokalen die niet gebruikt worden.
- Bv. Beeldschermen uitschakelen wanneer deze niet worden gebruikt.
- Bv. Ramen sluiten bij verlaten van vergaderruimte.
- Bv. Niet-functionele verlichting uitschakelen.
- Bv. Gebruik maken van bewegingssensoren waar mogelijk (om verlichting niet onnodig te laten branden).
- Bv. Sensibiliseren omtrent gebruik van de afwasmachine: toestel uitschakelen indien niet gebruikt.
- Bv. LOI-woningen: bewoners sensibiliseren om verlichting en verwarming niet constant te laten branden.
Randvoorwaarden: 1 persoon is eindverantwoordelijke en stelt taakomschrijving op. Daarnaast ook antennes (verantwoordelijken) per gebouw/afdeling/dienst om personeelsleden te wijzen op spaarzaam gebruik.
- Personeelsleden oproepen om zich met de fiets/te voet te verplaatsen en om dienstverplaatsingen met de fiets te doen.
- Onlangs zijn enkele elektrische dienstfietsen besteld en enkelen zijn ondertussen reeds geleverd. Deze dienstfietsen reserveerbaar maken in Outlook.
- Fontein op het kruispunt van de Genkerbaan met de Boddenveldweg stilleggen.
- Deze actie is eerder symbolisch, vooral de perceptie speelt.
- Acties gerelateerd aan periodiek onderhoud:
- Routine controles van de aanwezige HVAC inplannen, met het oog op energiebesparing.
- Preventieve controle van de regenwaterinstallaties, om te vermijden dat er ongecontroleerd drinkwater verloren gaat.
- Kerstverlichting centrum: de tijdsperiode van het ontsteken van de kerstverlichting inkorten.
- Vele mensen hebben nood aan de gezelligheid van kerst in de donkerste periode van het jaar.
- Het voorstel is daarom om de kerstverlichting te behouden, maar de periode van ontsteken van de verlichting in te korten.
- De kerstverlichting is reeds LED, dus grote besparingen zijn hier niet te realiseren. Deze actie is eerder symbolisch, vooral de perceptie speelt.
- Bedoeling is de kerstverlichting te ontsteken vanaf 7 december (i.p.v. 15 november) => te bekijken met de firma die de kerstverlichting aanbrengt wat effectief haalbaar blijkt, want dit betekent dat ze een extra rondgang dienen in te plannen, enkel om de stekkers in de stopcontacten op de palen te steken (betekent ook extra huur hoogtewerker).
- Bij de vervanging van elektrische toestellen de bewuste keuze maken voor energiezuinige toestellen.
- Dit gebeurt reeds, maar het is belangrijk hier opnieuw de aandacht op te vestigen.