2023_CBS_00322 - Intekening op lokaal Energie- en Klimaatpact 2.1 - Weigering

De volledige titel is: Versterking van het Lokaal energie- en klimaatpact om energie-armoede te voorkomen. De hieronder omschreven doelstellingen moeten gerealiseerd worden voor eind 2025 in plaats van 2030.

Die versterking gaat over doelstellingen van werf 2 (verrijk je wijk - renovatie en hernieuwbare energie) en houdt het volgende in voor onze gemeente:

• Realiseren van minstens 1 thematisch wijkverbeteringscontract waarbinnen een collectieve renovatie wordt gefaciliteerd. Onder thematisch wijkverbeteringscontract wordt verstaan:
  • het is gericht op de uitvoering van een collectieve renovatie
  • het betreft een nieuwe samenwerkingsvorm
  • binnen een specifieke wijk
  • met oog voor sociale diversiteit
• Opmaak van een voorgesteld renovatietraject op maat van elke bewoner waar de klimaattafel georganiseerd wordt, voor 50 per 1000 huishoudens. Dit wil zeggen een klimaattafel voor 450 huishouden waar we dan ook een renovatietraject op maat aan voorstellen.
• Een verdubbeling en versnelling voor de doelstelling: '1 coöperatief/participatief hernieuwbaar energieproject per 500 inwoners tegen 2030'. In plaats van 18 kWp per 500 inwoners moet er minstens 36 kWp geplaatst worden en dit voor 2025. Dit wil zeggen 44 coöperatief/participatief hernieuwbaar energieprojecten met een totaal vermogen van 1584 kWp.
• Toegang tot de activiteiten van een energiegemeenschap operationaliseren voor 1 per 500 inwoners. Dit wil zeggen voor minstens 44 inwoners.

De Vlaamse overheid engageert zich om:

• Een sterke kennisoverdracht te organiseren tussen lokale besturen met de eerste leerlessen uit de 11 lopende wijkverbeteringscontracten wat betreft het vernieuwd instrumentarium in het kader van de werkplatformen (deze zijn begin 2023 van start gegaan);
• De beoogde wijkrenovatietool uit te breiden met de ontwikkeling van een digitaal platform (de ‘Digital Twin’) waarbij (i) databronnen gecombineerd worden met de best beschikbare instrumenten en analyses (zoals bijvoorbeeld warmtezoneringskaarten) en (ii) waarop publieke of private instrumenten op kunnen aansluiten (overheden, Energiehuizen, bouwsector, applicatie- en softwarebedrijven, …). Deze wordt niet enkel aan lokale besturen aangereikt, maar kan dus ook gekoppeld worden aan Energiehuizen om renovatietrajecten procesmatig te begeleiden;
• Het aanbieden van een technische assistentiehub om lokale besturen en hun OCMW’s te ondersteunen in het opstarten van lokale energiegemeenschappen waarbij activiteiten ten gunste van mensen met risico op energie armoede kan worden uitgerold. De hub wordt aanbesteed in 2023 en zal zich inzetten voor het inhoudelijk technische, het aanbestedingsmatige, juridische en financiële maatwerk bij de realisatie van de activiteiten van de energiegemeenschap.
• Het voorzien van een additionele budgettaire impuls van 16 miljoen euro voor de capaciteit bij lokale besturen ter realisatie van de versterkte engagementen in de komende twee jaren:
  • 9.000.000 euro in 2023,
  • 7.000.000 euro in 2024.

Nota dienst

Het voorziene budget van 16 mio euro wordt verdeeld onder de deelnemende gemeentes voor het pact 2.1. Het is momenteel niet duidelijk hoeveel subsidie Zonhoven zou ontvangen bij intekening. Het pact 2.1 houdt in dat doelstellingen van werf 2 uit het pact 2.0 vervroegd behaald moeten worden, zijnde in 2025.

Als gemeente hebben we nog veel werk om de doelstellingen van het pact 2.0 uit te voeren. Eén van de doelstellingen is de organisatie van een coöperatief of participatief hernieuwbaar energieproject, waar we momenteel nog geen zicht op hebben naar uitvoering en dus nog zoekende zijn. Wanneer we intekenen op dit pact 2.1, zou deze doelstelling vervroegd gerealiseerd moeten zijn (in 2025).  Vanuit de inwoners is er momenteel bijvoorbeeld ook geen vraag naar energiegemeenschappen. Deze doelstelling is een extra doelstelling tov pact 2.0.
Onze prioriteit is het uitvoeren en behalen van de doelstellingen van het pact 2.0 tegen 2030. De tijdspanne (2025) die het pact 2.1 voorop stelt, is o.i. moeilijk haalbaar.

Net als voor het pact 1.0 en 2.0 moet ook hier inhoudelijk gerapporteerd worden over de vooruitgang en de realisatie van de doelstellingen binnen werf 2 van pact 2.1 voor 2025.  Dit betekent de mogelijk te ontvangen subsidies enkel mogen ingezet worden op de doelstellingen van pact 2.1. 

Uit informele gesprekken met de provinciale dienst is er het aanvoelen dat het aantal inschrijvingen zeer beperkt (30-tal) zal zijn, met vooral de steden die hierop intekenen.

Na verder informeren bij het Agentschap Binnenlands Bestuur hebben we het volgende vernomen (zie ook mail in bijlage):

- De campagne 'Zonhoven Isoleert, doe jij mee?' valt onder de eerste doelstelling. Ze geven mee dat deze doelstelling komt bovenop de doelstelling die in 2.0 staat. Hiervoor moeten we 50 collectieve renovaties per 1.000 wooneenheden waarvan de helft fossielvrij is.

- Doelstelling 2 kan niet gerealiseerd worden via onze reeds lopende campagne. Hiervoor moet een bijkomende intensieve campagne opgestart worden.

- Doelstelling 3 kan gestart maar niet gerealiseerd worden, moesten we de PV-installatie op het dak van het gemeentehuis doen via het raamcontract stroomafname overeenkomst bij het VEB met burgerparticipatie. Het project op het gemeentehuis zou dan 1 van de 44 zijn.

- Voor doelstelling 4 komt het energiedelen binnen het gemeentelijk/OCMW patrimonium niet in aanmerking. Wanneer we zouden delen met bijvoorbeeld de inwoners van de sociale woningen van het OCMW of de SHM zou dit wel in aanmerking komen.

Uit bovenstaande blijkt dat, om de doelstellingen te kunnen behalen, we nog zeer grote inspanningen dienen te leveren om aan de doelstellingen te kunnen voldoen. Deze doelstellingen worden ook op  gemeentelijk niveau beoordeeld en niet op Vlaams niveau zoals wel het geval is in 1.0 en 2.0.

De dienst adviseert om niet in te tekenen op het pact 2.1 en ons te focussen op de doelstellingen van het pact 1.0 en 2.0.