2023_CBS_00382 - Gemeentelijk reglement over de inventarisering van verwaarloosde gebouwen en woningen - Goedkeuring

De Grondwet, artikel 170, §4

Het decreet van 30 mei 2008 betreffende de vestiging, de invordering en de geschillenprocedure van provincie- en gemeentebelastingen

Het Bestuursdecreet van 7 december 2018

De Vlaamse Codex Wonen van 2021

Het Besluit Vlaamse Codex Wonen van 2021

Het Onroerend Erfgoeddecreet van 12 juli 2013

Het besluit van de gemeenteraad van 24 juni 2019 tot oprichting van het intergemeentelijk samenwerkingsverband IGSW Wonen aan Mombeek en Wijers samen met de gemeenten Diepenbeek en Kortessem en projectuitvoerder Stebo vzw, en de goedkeuring van het projectplan IGSW Wonen aan Mombeek en Wijers voor de projectperiode 2020-2025.

Het besluit van de gemeenteraad van 27 juni 2022 tot herziening van het projectplan IGSW Wonen aan Mombeek en Wijers, waarin de opstart van de aanvullende activiteit “verwaarloosde gebouwen en woningen opsporen, registreren en aanpakken” voor de projectperiode 2023-2025 werd goedgekeurd.

De Vlaamse regelgeving rond wonen werd gecodificeerd in de Vlaamse Codex Wonen van 2021 en het Besluit Vlaamse Codex Wonen van 2021. Deze regelgeving is de rechtsgrond voor de aanpak van verwaarlozing.

Verwaarlozing van woningen en gebouwen op het grondgebied van de gemeente moet voorkomen en bestreden worden om volgende redenen:

• Verwaarlozing is de voorbode van verkrotting: een toestand waarin woningen en gebouwen waardeloos zijn of zelfs gevaarlijk, wat niet enkel voor de eigenaar, maar ook voor de gemeente een verarming betekent;
• verwaarloosde woningen en gebouwen vormen makkelijker het mikpunt van vandalisme en vervuiling, omdat een goed waarvoor geen zorg gedragen wordt, weinig respect wekt bij passanten en buurtbewoners;
• verwaarlozing kan een gevoel van onveiligheid creëren, wat een hogere inzet van politie- en veiligheidsdiensten vraagt;
• verwaarloosde woningen of gebouwen maken het minder aantrekkelijk voor andere eigenaars in de straat of in de buurt om hun woning te renoveren of te verbeteren;
• verwaarloosde gevels in het straatbeeld doen de inspanningen van de gemeente om het openbaar domein opnieuw aan te leggen of net te houden grotendeels teniet;
• verwaarloosde woningen en gebouwen zijn minder of niet bruikbaar voor hun functie, waardoor ze ruimte in beslag nemen zonder die optimaal te benutten, terwijl de ecologische en maatschappelijke druk om ruimte zuinig en zorgvuldig te gebruiken steeds toeneemt;
• het is wenselijk dat het woningen- en gebouwenbestand dat op het grondgebied van de gemeente beschikbaar is niet alleen gebruikt wordt, maar ook in goede staat blijft, omdat verwaarlozing leidt tot verloedering, wat extra taken meebrengt voor de gemeente.

Gemeenten kunnen op basis van de Vlaamse Codex Wonen van 2021, in het bijzonder artikel 2.15 tot en met 2.20, een register van verwaarloosde woningen en gebouwen bijhouden. Om nadere materiële en procedurele regels voor het verwaarlozingsregister te bepalen kan de gemeente een reglement aannemen. De strijd tegen de verwaarloosde woningen en gebouwen zal maar een effect hebben als de opname in een verwaarlozingsregister ook leidt tot een belasting. De vrijstellingen van belasting die in dit reglement zijn opgenomen, sluiten het best aan bij de noden en het beleid van de gemeente.  

Door de goedkeuring van de uitbreiding van het projectplan voor IGSW Wonen aan Mombeek en Wijers voor de periode 2023-2025, engageerde de gemeente zich tot het opsporen, het inventariseren en het aanpakken van verwaarloosde woningen en gebouwen.

Stebo vzw werd opgenomen als projectuitvoerder binnen het intergemeentelijk samenwerkingsverband IGSW Wonen aan Mombeek en Wijers en ondersteunt de gemeente bij de uitvoering van het lokaal woonbeleid, waaronder de aanpak verwaarlozing.

Nota dienst

Naar aanleiding van de opmaak van het reglement werd aan Stebo vzw gevraagd om enkele al dan niet verwaarloosde woningen in de gemeente te onderzoeken zodat we een zicht krijgen op welke woningen wel of niet in het register zouden opgenomen worden. Woningen waarvan de tuin niet onderhouden wordt of waar veel afval in ligt, kunnen niet opgenomen worden in dit register. Het onderzoek naar al dan niet verwaarlozing beperkt zich tot de woning zelf en niet de omgeving van de woning. Daarnaast wordt de beoordeling geobjectiveerd door met een puntensysteem te werken. Zo heeft de eigenaar achteraf ook een duidelijk zicht op wat er aangepakt moet worden. Uit dit onderzoek blijkt dat woningen waar wij van dachten dat ze al erg verwaarloosd zijn, toch niet zo hoog scoren. Daarom raad de dienst aan om een woning als verwaarloosd te aanschouwen wanneer een onderzoek resulteert in 9 of meer punten. Na 12 maanden op de lijst te staan zal een eerste belasting van 2.000 euro gekohierd worden. Hiervoor wordt een belastingreglement op verwaarloosde woningen en gebouwen opgemaakt door de financiële dienst (geagendeerd op de dagorde gemeenteraad 24.04.2023).