2024_CBS_01049 - OMV - Gunstig advies - 2024/00187 - Wijvenheide z/n en Platwijers z/n - Goedkeuring

VERSLAG GEMEENTELIJKE OMGEVINGSAMBTENAAR

De aanvraag omvat het vernieuwen van een bestaande brug over de Roosterbeek in het natuurgebied Wijvenheide en het plaatsen van een vlonderpad met vogelkijkwand in de Platwijers.

De aanvraag werd op 14 juni 2024 ontvangen.
Op 2 september 2024 werd de aanvraag ontvankelijk en volledig verklaard.
De gewone vergunningsprocedure wordt gevolgd.

Er werd een openbaar onderzoek gehouden, lopende van 12 september 2024 tot en met 11 oktober 2024, gesloten met 0 bezwaarschriften.

1.    STEDENBOUWKUNDIGE BASISGEGEVENS

Gewestplan
De aanvraag is volgens het geldende gewestplan Hasselt - Genk, goedgekeurd bij Koninklijk besluit op 3 april 1979, gelegen in natuurgebied met wetenschappelijke waarde of natuurreservaten. 

“De natuurgebieden met wetenschappelijke waarde of natuurreservaten, zijn de gebieden die in hun staat bewaard moeten worden wegens hun wetenschappelijke of pedagogische waarde. In deze gebieden zijn enkel de handelingen en werken toegestaan, welke nodig zijn voor de actieve of passieve bescherming van het gebied.”

BPA of verkaveling
De aanvraag is niet gelegen binnen een BPA, noch binnen de grenzen van een behoorlijk vergunde en niet vervallen verkaveling.

Gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan
Het goed is gelegen binnen de afbakening van het gemeentelijk RUP Zonevreemde woningen dat op 27/11/2017 definitief werd vastgesteld door de gemeenteraad van Zonhoven en verscheen in het Belgisch staatsblad op 25/01/2018. 

Er worden drie deelgebieden als een perimeterplan afgebakend met een aanvullend voorschrift dat onder voorwaarden van toepassing is. Dit voorschrift wijzigt het gewestplan niet. De drie perimeterplannen zijn:
- Het vijvergebied
- Het heidegebied
- De voormalige reservatiezone A24

Het project situeert zich binnen het deelgebied Vijvergebied.
Het voorschrift behorend bij het RUP is slechts onder volgende voorwaarden van toepassing:
• de zonevreemde constructies, met een residentiële functie binnen het plangebied in ruimtelijk kwetsbaar gebied,
• voor de erbij horende woningbijgebouwen of elke aanbouw in ruimtelijk kwetsbaar gebied,
• de gronden waarop ze staan en de tuinen en de omgeving bij de woningen in ruimtelijk kwetsbaar gebied,

De voorschriften van het RUP zijn niet van toepassing. 

De aanvraag voldoet niet aan de geldende bestemmingsvoorschriften. Voor de geplande handelingen en constructies (vogelkijkhut, vlonderpad en brug) dient een afwijking te worden bekomen op de voorschriften.

AFWIJKINGEN VAN STEDENBOUWKUNDIGE VOORSCHRIFTEN

Handelingen van algemeen belang

Art. 4.4.7. VCRO stelt:
Ҥ2. In een vergunning voor handelingen van algemeen belang die een ruimtelijk beperkte impact hebben, mag worden afgeweken van stedenbouwkundige voorschriften en verkavelingsvoorschriften. Handelingen van algemeen belang kunnen een ruimtelijk beperkte impact hebben vanwege hun aard of omvang, of omdat ze slechts een wijziging of uitbreiding van bestaande of geplande infrastructuren of voorzieningen tot gevolg hebben.

De Vlaamse Regering bepaalt welke handelingen van algemeen belang onder het toepassingsgebied van het eerste lid vallen. Ze kan ook de regels bepalen op basis waarvan kan worden beslist dat niet door haar opgesomde handelingen toch onder het toepassingsgebied van het eerste lid vallen.”

Besluit van de Vlaamse Regering tot aanwijzing van de handelingen in de zin van artikel 4.1.1,5°, artikel 4.4.7, §2 en artikel 4.7.1, §2, tweede lid, van de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening.

HOOFDSTUK II DE HANDELINGEN VAN ALGEMEEN BELANG.

Art. 2. Als handelingen van algemeen belang, zoals bedoeld in artikel 4.1.1,5° van de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening, worden de handelingen beschouwd die betrekking hebben op:

12° de volgende projecten door of in opdracht van de overheid:
a) de bebossing, natuur- en landinrichtingswerken;
b)    …

HOOFDSTUK III DE HANDELINGEN VAN ALGEMEEN BELANG DIE EEN RUIMTELIJK BEPERKTE IMPACT HEBBEN OF ALS DERGELIJKE HANDELINGEN BESCHOUWD KUNNEN WORDEN.

Art. 3.

§ 1. De volgende handelingen zijn handelingen van algemeen belang die een ruimtelijk beperkte impact hebben als vermeld in artikel 4.4.7, § 2, van de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening. De handelingen hebben betrekking op :

12° de handelingen die binnen goedgekeurde natuurinrichtingsprojecten, goedgekeurde bosbeheerplannen of goedgekeurde landinrichtingsprojecten aangeduid worden als handelingen van algemeen belang, voor zover de totale grondoppervlakte van die handelingen niet groter is dan 2 ha;

De aanvraag voldoet aan bovenstaande afwijkingsbepalingen. De aanleg van wegen voor wandelaars en de uitkijktoren is opgenomen in het natuurbeheerplan “Vijvercomplex Zonhoven-Hasselt” en is ook aangeduid op MB TR Vijvercomplex kaart 7 juli 2023. 

2.    HISTORIEK

  Volgende dossiers zijn relevant:
•    Stedenbouwkundige vergunning (2011/12216) op 14/02/2012 voor ecologische herstelwerkzaamheden op en nabij de Platwijer-vijvers.

3.    BESCHRIJVING OMGEVING EN AANVRAAG

Beschrijving van de plaats & omgeving

De Wijers is een natuurgebied in het zuidwesten van Zonhoven dat onderdeel uitmaakt van het goedgekeurde natuurbeheerplan “Vijvercomplex Zonhoven-Hasselt”. Het is een gevarieerd landschap dat zich vooral kenmerkt door vijvers.

Beschrijving van de aangevraagde stedenbouwkundige handelingen

Het Agentschap voor Natuur en Bos (ANB) vraagt een omgevingsvergunning aan voor het vernieuwen van een bestaande brug over de Roosterbeek in het natuurgebied Wijvenheide te Zonhoven en het plaatsen van een nieuw vlonderpad met vogelkijkhut in de Platwijers te Zonhoven. 

Met het oog op uitbreiding van de zachte recreatie volgens het goedgekeurde natuurbeheerplan “Vijvercomplex Zonhoven-Hasselt” en bijhorende toegankelijkheidsregeling, worden de reeds ingestelde wandellussen interessanter  en verkeersveiliger gemaakt. Zo ook de lus aan de Platwijers. Hier werd een oude vijver recent hersteld en wil men de wandelaars de kans geven om hiervan meer te kunnen genieten. Zo zal er een vogelkijkhut komen in de staart van de vijver en kunnen wandelaars boven het wateroppervlakte over het aan te leggen knuppelpad wandelen. De beleving zal hierdoor sterk verbeteren. Het vlonderpad zal zorgen dat recreanten de wandellus kunnen maken, zonder op de openbare weg (Platwijersweg) te moeten wandelen. 

De volgende stedenbouwkundige handelingen worden aangevraagd

Locatie 1 - Wijvenheide
Brug te vernieuwen (slopen oude brug en plaatsen van nieuwe brug): Over een lengte van 5 meter wordt een brug over de Roosterbeek (waterloop 2de categorie) aangelegd. De brug bestaat uit Robinia grondpalen van 12-14 dik die minstens 80 cm en tot vaste grond worden ingeheid, eiken langsliggers van 10x30cm, eiken dwarsliggers van 5x15cm en eiken gefreesde planken van 14x3,5cm die voorzien zijn van een anti-sliphars zodanig dat er ook tijdens natte weersomstandigheden gebruik kan gemaakt worden van de brug. Er wordt een kader voorzien van langsliggers en dwarsliggers, waarbij de dwarsliggers als kiepsteun dienen zodat de langsliggers niet omkiepen. Deze kader wordt dan aan de grondpalen bevestigd. Boven op de liggers worden er eiken gefreesde planken geplaatst.
Aan beide zijden van de brug wordt er een leuning geplaatst van 100cm hoog om het hoogteverschil op te vangen. De leuning bestaat uit verticale eiken balken van 146x10x10cm, een eiken bovenplank van 12,5x2,5cm en 3 eiken planken daaronder van 7,5x1,8cm. De oppervlakte van de ingreep bedraagt 5mx1,20m= 6m²

Locatie 2 - Platwijers
Aanleg nieuw vlonderpad: Een nieuw vlonderpad van 105m lang en 60cm breed wordt aangelegd in het kader van een nieuw aan te leggen wandelweg in het gebied.
Voor de opbouw van het vlonderpad worden als funderingspalen vierkante categorie 1 grondpalen gebruikt met afmetingen 12x12cm. In dit moerassig gebied worden Robinia palen voorzien 200cm lang. Deze palen worden ingeheid tot vaste grond en minstens 80cm diep en worden geplaatst op een afstand van max 200cm van elkaar. Hiertegen worden er eiken langsliggers vastgezet van 5x15x200cm of 5x15x400cm. De langsliggers worden ondersteund door links en rechts van de grondpalen een dwarsbalk te bevestigen van 5x12cm en 55cm lang. Hierop worden eiken gefreesde planken bevestigd van 14x3,5cm en 60cm lang op een tussenafstand van 1cm. Deze planken zijn voorzien van een anti-sliphars zodat ook bij natte weersomstandigheden het vlonderpad veilig kan gebruikt worden. De dwarsliggers komen op 20cm boven het maaiveld. De bovenzijde van het vlonderpad ligt gemiddeld 50cm boven het maaiveld. Het vlonderpad zal over een lengte van 10 meter worden verbreed tot 120cm aan het vlonderpad richting vogelkijkwand. Op deze manier kunnen wandelaars vlot en veilig kruisen op het vlonderpad.

De bouw van een vogelkijkhut: Over een lengte van 6 meter en een diepte van 2 meter wordt een vogelkijkhut geplaatst aansluitend op het vlonderpad met zicht op de vijvers. Hiervoor worden 6 Azobé vierkante palen van 15cm dik en 150cm lang, minstens 95cm en tot vaste bodem de grond ingeheid. Hierop wordt er een eiken houten kader geplaatst, de eiken balken hebben een dikte van 8x23cm. Met eiken balken van 6x12cm en 12x12cm dik wordt een verticaal kader geplaatst, waartegen gevelbekleding geplaatst wordt. De gevelbekleding bestaat uit eiken planken van 3x12cm dik. Op het geheel komt een dak bestaande uit een kader van eiken balken, 8x23cm dik, een dakpanplaat, dakgoot en regenbuis. In de houten gevel worden er raamopeningen gemaakt op verschillende hoogtes, en afgewerkt met een venstertablet in eikenhout, 3x20cm dik. Er wordt een zitbank voorzien in de vogelkijkhut.

4.    OPENBAAR ONDERZOEK 

Overeenkomstig de criteria van artikels 11 t.e.m. 14 van het Besluit van de Vlaamse Regering tot uitvoering van het decreet van 25 april 2014 betreffende de omgevingsvergunning is de gewone procedure van toepassing en moet de aanvraag openbaar gemaakt worden.
Het openbaar onderzoek werd georganiseerd van 12 september 2024 t.e.m. 11 oktober 2024.

5.    ADVIEZEN

Aan volgende adviesverleners werd advies gevraagd:
Infrabel Antwerpen, Limburg, Vlaams Brabant
Provincie Limburg, Dienst Water en Domeinen
Watering De Herk

6.    PROJECT-MER

    De aanvraag valt niet onder het toepassingsgebied van bijlage I, II en III van het besluit inzake projectmilieueffectrapportage van 10 december 2004 en latere wijzigingen.

7.    INHOUDELIJKE BEOORDELING

Waterparagraaf

Het decreet over het integraal waterbeleid van 18 juli 2003, gewijzigd door het wijzigingsdecreet Integraal Waterbeleid van 19 juli 2013, legt bepaalde verplichtingen op, die de watertoets genoemd worden. Deze watertoets schat de eventuele schadelijke effecten in ten koste van de watersystemen bij de inname van ruimte.
Sedert de inwerkingtreding van omzendbrief OMG/2022/1 d.d. 15/12/2022 dient de vergunningverlenende overheid de watertoets op een gewijzigde manier uit te voeren bij dossiers ingediend vanaf 01/01/2023.  De watertoetsprocedure werd geoptimaliseerd, er werden aandachtspunten en richtlijnen geformuleerd en het kaartmateriaal inzake overstromingsgevoelige gebieden werd aangepast.

Het voorliggende project heeft een eerder beperkte oppervlakte, maar ligt wel deels in een pluviaal overstromingsgebied (locatie 1 – Wijvenheide). Daarom moet in alle redelijkheid geoordeeld worden dat het schadelijk effect beperkt is tot de veiligheid van het vergunde project zelf. Enige invloed op het watersysteem of de veiligheid van overige vergunde of vergund geachte constructies wordt, gezien de geringe oppervlakte, niet verwacht. Er dienen geen bijkomende bijzondere maatregelen te worden genomen. 

Het besluit van de Vlaamse regering van 10 februari 2023 tot vaststelling van een gewestelijke stedenbouwkundige verordening inzake hemelwater, tot wijziging van het besluit van de Vlaamse Regering van 16 juli 2010 tot bepaling van stedenbouwkundige handelingen waarvoor geen omgevingsvergunning nodig is en tot opheffing van het besluit van de Vlaamse Regering van 5 juli 2013 houdende vaststelling van een gewestelijke stedenbouwkundige verordening inzake hemelwaterputten, infiltratievoorzieningen, buffervoorzieningen en gescheiden lozing van afvalwater en hemelwater (citeeropschrift: "de Hemelwaterverordening van 2023") is niet van toepassing.

De aanvraag doorstaat de watertoets.

Natuurtoets

Het Natuurdecreet (decreet van 21 oktober 1997 betreffende het natuurbehoud en natuurlijk milieu ) stelt in artikel 36ter §3: “Een vergunningsplichtige activiteit die, of een plan of programma dat, afzonderlijk of in combinatie met één of meerdere bestaande of voorgestelde activiteiten, plannen of programma's, een betekenisvolle aantasting van de natuurlijke kenmerken van een speciale beschermingszone kan veroorzaken, zonder dat die vergunningsplichtige activiteit of dat plan of programma direct verband houdt met of nodig is voor het beheer van een gebied in de speciale beschermingszone in kwestie dient onderworpen te worden aan een passende beoordeling wat betreft de betekenisvolle effecten voor de speciale beschermingszone.”

Locatie 1 - Wijvenheide
Gelegen in

• Speciale Beschermingszone (SBZ) Habitatrichtlijngebied, Valleien van de Laambeek, Zonderikbeek, Slangebeek en Roosterbeek met vijvergebieden en heiden, gebiedsnr. BE2200031
• Speciale Beschermingszone (SBZ) Vogelrichtlijngebied , Het Vijvercomplex van Midden-Limburg, gebiedsnr BE2219312
• Soorten BeschermingsProgramma voor Boomkikker, Heikikker, Poelkikker, Kamsalamander en Grote modderkruiper
• Onroerend Erfgoedrichtplan, Vijvergebied tussen Laambeek en Slangebeek.
• Landschapsatlas, Vijvergebied tussen Laambeek en Slangebeek

Locatie 2 – Platwijers
Gelegen in

•  Vlaams Natuurreservaat, Platweyers V006
• Speciale Beschermingszone (SBZ) Habitatrichtlijngebied, Valleien van de Laambeek, Zonderikbeek, Slangebeek en Roosterbeek met vijvergebieden en heiden, gebiedsnr. BE2200031
• Speciale Beschermingszone (SBZ) Vogelrichtlijngebied, Het Vijvercomplex van Midden-Limburg, gebiedsnr BE2219312
• Soorten BeschermingsProgramma voor Heikikker, Poelkikker, Kamsalamander en Grote modderkruiper
• VEN gebied,Het Vijvergebied Midden-Limburg, 2364 Onroerend Erfgoedrichtplan, Vijvergebied tussen Laambeek en Slangebeek.
• Landschapsatlas, Vijvergebied tussen Laambeek en Slangebeek
•  Gebied waar geen archeologie te verwachten valt gebied 6866

Er werd een passende beoordeling en een verscherpte natuurtoets gevoegd bij de aanvraag met volgende conclusie: “Er treedt geen onvermijdbare en onherstelbare schade aan de natuur in het VEN op. Er is geen betekenisvolle aantasting voor de instandhoudingsdoelstellingen van de speciale beschermingszone.”

Erfgoed- & Archeologietoets

Het perceel is niet gelegen binnen een beschermd stads- of dorpsgezicht. Er zijn geen monumenten in de omgeving.
Conform het Onroerenderfgoeddecreet d.d. 12/07/2013 en latere wijzigingen is geen bekrachtigde archeologienota verplicht voor de aanvraag.

Beoordeling van de goede ruimtelijke ordening

De overeenstemming met een goede ruimtelijke ordening wordt beoordeeld met inachtneming van volgende beginselen:

1°     het aangevraagde wordt, voor zover noodzakelijk of relevant, beoordeeld aan de hand van aandachtspunten en criteria die betrekking hebben op de functionele inpasbaarheid, de mobiliteitsimpact, de schaal, het ruimtegebruik en de bouwdichtheid, visueel-vormelijke elementen, cultuurhistorische aspecten en het bodemreliëf, en op hinderaspecten, gezondheid, gebruiksgenot en veiligheid in het algemeen, in het bijzonder met inachtneming van de doelstellingen van artikel 1.1.4;

2°     het vergunningverlenende bestuursorgaan houdt bij de beoordeling van het aangevraagde rekening met de in de omgeving bestaande toestand, doch het kan ook beleidsmatig gewenste ontwikkelingen met betrekking tot de aandachtspunten, vermeld in 1°, in rekening brengen;

De aanleg van wegen voor wandelaars en de uitkijktoren werden opgenomen in het natuurbeheerplan “Vijvercomplex Zonhoven-Hasselt” en is ook aangeduid op MB TR Vijvercomplex kaart 7 juli 2023. Voorliggende aanvraag voorziet in het vernieuwen van een bestaande brug en de aanleg van een nieuw vlonderpad in functie van een wandelweg op een langgerekte vijveroever. Deze vijveroever zal voor het grootste deel van het jaar onderwater staan. Bij droogzetting of bij langdurige droogte kan de vijveroever droogvallen tot moeraszone, wat een unieke vegetatie, typisch voor deze vijversystemen, zal toonbaar maken. Zo zullen de recreanten net boven het water van de vijver, of boven de zeldzame oeverkruid-vegetatie kunnen wandelen, qua beleving een grote troef. 

Het vlonderpad met vogelkijkhut wordt net buiten de grote ontoegankelijke zone (+30ha) in deelgebied Platwijers aangelegd. De ontoegankelijke zone zorgt voor een aaneengesloten rustzone voor heel wat fauna zodoende dat recreatieve ontsluiting op de randen van dit gebied gelegd worden. Op deze manier blijft de rustzone behouden, maar is er toch enige inkijk voor recreanten zodoende dat de beleving er op vooruit gaat mét minimale verstoring. Er zal geen grote aantasting van het SBZ of de doelen die er liggen zijn. Het vlonderpad van 105m zal geplaatst worden op een zandige vijverbodem waarbij de recreanten op het vlonderpad blijven.

Wandelaars kunnen na aanleg van het nieuwe vlonderpad ook eindelijk een lus maken binnen het natuurgebied, terwijl men in het verleden enkel een lus kon maken via de openbare weg en tussen omliggende bewoning. Hierdoor stijgt de veiligheid en de beleving en zullen ook de omliggende bewoners minder overlast hebben van gebruikers van het natuurgebied.

Het vlonderpad, de brug en de vogelkijkhut worden uitgevoerd in natuurlijke materialen (hout) en zijn dus mooi geïntegreerd in de natuurlijke omgeving. 

De aanvraag voldoet aan de criteria voor de goede ruimtelijke ordening in de onmiddellijke en ruime omgeving.

Resultaten van het openbaar onderzoek

Er werden 0 bezwaren ingediend.

Bespreking van de adviezen

•    Het advies van Dienst Water en Domeinen provincie Limburg d.d. 19 september 2024 is voorwaardelijk gunstig.

•    Infrabel Antwerpen, Limburg, Vlaams Brabant laat op 24 september 2024 weten geen bezwaar te hebben

•    Het advies van Watering De Herk d.d. 24 september 2024 is voorwaardelijk gunstig.

8.    ADVIES GEMEENTELIJKE OMGEVINGSAMBTENAAR

Uit bovenstaande motivering blijkt dat de aanvraag in overeenstemming is met de wettelijke bepalingen, en dat het gevraagde verenigbaar is met een goede ruimtelijke ordening, mits het opleggen van voorwaarden.  

De gemeentelijke omgevingsambtenaar adviseert volgende voorwaarden op te leggen:
Stedenbouwkundige voorwaarde

•    Er dient voldaan te worden aan de voorwaarden en opmerkingen, gesteld in het advies van de Deputatie, Dienst water en Domeinen, provincie Limburg en Watering De Herk zoals gevoegd in bijlage;

MILIEUTECHNISCH ADVIES

Niet van toepassing.

GECOÖRDINEERD EINDADVIES

Uit bovenstaande motiveringen blijkt dat de aanvraag in overeenstemming is met de wettelijke bepalingen inzake milieu en ruimtelijke ordening, en dat het voorgestelde ontwerp verenigbaar is met de goede plaatselijke ordening en met zijn onmiddellijke omgeving.

Bijgevolg adviseert de omgevingsambtenaar het dossier voorwaardelijk gunstig voor het vernieuwen van een bestaande brug over de Roosterbeek in het natuurgebied Wijvenheide en het plaatsen van een vlonderpad met vogelkijkwand in de Platwijers, mits voldaan wordt aan volgende voorwaarden:

Stedenbouwkundige voorwaarde

•    Er dient voldaan te worden aan de voorwaarden en opmerkingen, gesteld in het advies van de Deputatie, Dienst water en Domeinen, provincie Limburg  en Watering De Herk zoals gevoegd in bijlage;