Sinds 2022 neemt de gemeente Zonhoven deel aan het project van OVAM waarbij de gemeente beroep kan doen op handhavers zwerfvuil die als GAS-vaststellers kunnen optreden. Door interne verschuivingen bij OVAM, bleven te weinig aangestelde GAS-vaststellers over om regelmatig controles uit te voeren.
Om deze situatie op te lossen, werd op 8 januari 2024 de nieuwe GAS-wet gewijzigd zodat OVAM GAS-vaststellers niet meer op naam aangesteld moeten worden. Een éénmalige aanstelling voor alle gewestelijke vaststellers van OVAM is vanaf nu voldoende. Dit zorgt ervoor dat de aanstelling blijvend geldig is, zelfs wanneer er interne personeelsverschuivingen zouden plaatsvinden binnen OVAM.
Dit vernieuwde besluit dient nog door de gemeenteraad goedgekeurd te worden, voor nieuwe handhavingsacties in Zonhoven kunnen plaatsvinden. In kader van deze verandering wordt de huidige werking van het project geëvalueerd.
Overzicht van GAS-dossiers
2022 - 32 dossiers (inclusief OVAM dossiers)
7 OVAM-dossiers, waarvan 3 dossiers niet werden opgestart
2023 - 38 dossiers (inclusief OVAM-dossiers)
20 OVAM-dossiers, waarvan 12 niet werden opgestart
Al deze OVAM-dossiers gingen over weggegooide peuken op de zondagsmarkt. Alle opgestarte OVAM-dossiers leidden tot een GAS-boete van 35 euro. De sanctionerende GAS-ambtenaar geeft aan dat elk 'eenvoudig' GAS-dossier 1 à 2 uur werk kost, en dat er per dossier twee aangetekende brieven verstuurd worden (ca. €8,86 / brief). Het bedrag van 35 euro is zo bepaald omdat de boete in verhouding tot andere GAS-dossiers moet staan. Het maximale toegestane bedrag is 350 euro, maar wordt enkel gehanteerd i.g.v. recidive. Sluikstort wordt beboet tussen 125-250 euro, afhankelijk van grootte en materialen. Op basis hiervan werd de boete voor een weggegooide sigarettenpeuk vastgelegd op 35 euro.
Een deel van de OVAM-dossiers werd niet opgestart. Dit zijn allemaal vaststellingen waarbij de dader de sigarettenpeuk zelf heeft opgeruimd nadat die aangesproken werd door de vaststeller. Deze dossiers werden niet opgestart o.w.v. de werklast die hierbij komt kijken en omdat de inbreuk lichter is dan wanneer de sigarettenpeuk niet wordt opgeruimd. Bovendien geeft de opruimer blijk van schuldbesef.
Evaluatie
Op basis van deze cijfers kan gesteld worden dat de ernst van de inbreuken niet in verhouding staan met de werklast die hiermee gepaard gaat.
Bij de ingang van het project is steeds gesteld dat dit tijdelijk van aard is. De dienst stelt voor het de project rond zwerfvuil handhaving van OVAM te beëindigen en niet langer gebruik te maken van de zwerfvuil handhavers van OVAM. Bijgevolg wordt het vernieuwde besluit ook niet ter goedkeuring op de eerstvolgende gemeenteraad gebracht.
Het college van burgemeester en schepenen gaat niet akkoord met het voorstel om het project rond zwerfvuil handhaving van OVAM stop te zetten en beslist om de overeenkomst voor 2024 verder te laten lopen. Het vernieuwde besluit wordt ter goedkeuring aan de gemeenteraad voorgelegd.